Abraham Patras

geboren: 22 mei 1671 in Grenoble; overleden: 3 mei 1737 in Batavia

Functies bij de Compagnie

• Opperhoofd van Jambi: 1707 (overleefde aanslag)
• Opperhoofd van Palembang: 1711
• Gezaghebber in Westkust van Sumatra: 1717
• Directeur van Bengalen: 1724 tot 1727
• Gouverneur-Generaal in Batavia: 11 maart 1735 tot 3 mei 1737 (overleden)

Biografie

Abraham Patras is geboren te Grenoble op 22 mei 1671. Zijn familie, Hugenoten, vluchtte in 1685 naar Nederland. Abraham was eerst werkzaam in Amsterdam op het kantoor van de koopman Nathaniël Gauthier. Hij vertrok aan boord van de Hobree voor de Kamer van Enkhuizen als soldaat op 4 januari 1690 naar Indië. Hij kreeg een afwisselende carriëre. In 1691 werd hij provisioneel agent te Batavia; in 1695 werd hij assistent en secretaris van de Chinese boedelmeester te Amboina; in 1698 werd bij bevorderd tot boekhouder en secreatris van de kleine en huwelijkszaken. Hij huwde in 1699 op Ambon met de dochter van de boekhouder en secretaris van de Raad van Justitie op Ambon. Zijn vrouw overleed echter al op 16 december 1700. Hun enige dochter overleed ook vroeg. In 1700 werd Abraham Patras benoemd tot secretaris van de Raad van Justitie en in 1703 tot onderkoopman en secretaris van de Gouverneur en de Raad van de Molukken. In 1707 werd hij opperhoofd te Jambi waar een aanslag op de loge plaatsvond. Patras werd door een dolkstoot zwaar gewond, maar hij herstelde. In 1709 werd hij koopman en in 1711 opperhoofd van Palembang. In 1717 werd hij bevorderd tot opperkoopman en gezaghebber van de Westkust van Sumatra. In 1720 werd hij visitateur-generaal van Nederlands-Indië; in 1721 commissaris en ging hij als gezant naar Jambi. In 1722 werd hij aangesteld als tweede opperkoopman van het Kasteel te Batavia. In 1724 kreeg hij de zeer voordelige functie van directeur van Bengalen. In 1731 werd hij benoemd tot buitengewoon lid van de Raad van Indië.

Na het overlijden van Gouverneur-Generaal Dirck van Cloon op 10 maart 1735, werd Patras zeer verrassend Gouverneur-Generaal zonder ooit gewoon lid van de Raad van Indië te zijn geweest, hetgeen een unicum genoemd mag worden. Dit was een gevolg van grote onenigheid in de Raad (Adriaan Valckenier en Willem van Imhoff lagen met elkaar overhoop) en hij kreeg een zo groot aantal protest-stemmen waardoor hij gelijk eindigde met Valckenier. Door middel van het trekken van een briefje bepaalde het lot dat hij als Gouverneur-Generaal gekozen werd. Patras was daar zelf overigens niet blij mee, maar nam de functie aan onder voorwaarde dat er zodra er een betere figuur beschikbaar zou zijn deze de functie van hem zou moeten overnemen. Op 11 maart 1735 werd hij aangesteld als provisioneel Gouverneur-Generaal, totdat ook de Heren XVII zijn benoeming goedkeurden.

Gedurende de korte periode van zijn bestuur hebben geen belangrijke gebeurtenissen plaatsgevonden. Hoewel hij een bekwaam bestuurder was en door zijn vele omzwervingen een grote kennis van het gebied had opgebouwd, was hij, wellicht vanwege zijn 64-jarige leeftijd, geen krachtige Gouverneur-Generaal.

Hij overleed twee jaar na zijn aanstelling als Gouverneur-Generaal in de nacht van 3 mei 1737. Op 6 mei 1737 werd hij in Batavia begraven. Hij was een vroom en goedhartig man geweest die zeer ingetogen leefde. De landvoogdij werd overgenomen door Adriaan Valckenier.

Bronnen

[1] Encyclopaedie, [s.a.]. Encyclopaedie van Nederlandsch-Indië : Derde deel: N-Soek. - 's Gravenhage: Martinus Nijhoff, [s.a.]. - 647 pp., [nl]
[2] Putten, L.P. van, 2002. Ambitie en onvermogen : gouverneurs-generaal van Nederlands-Indië 1610-1796. - Rotterdam: Uitgeverij ILCO-productions, 2002. - 192 p., [nl]