Hendrik Brouwer

geboren: ca 1581; overleden: 7 augustus 1643

Functies bij de Compagnie

• Commandeur van a.b. Rode Leeuw met Pijlen: 16 april 1610 tot 18 augustus 1611
• Opperhoofd van Hirado (Japan): 13 februari 1613 tot september 1614
• Bewindhebber bij de Kamer van Amsterdam: 11 april 1617 tot 1632
• Gouverneur-Generaal in Batavia: 27 september 1632 tot 1 januari 1636
• Commandeur van WIC/VOC-vloot naar Zuid-Amerika: 1642 tot 7 augustus 1643 (overleden)

Biografie

Hendrik Brouwer werd omstreeks 1581 geboren. In 1606 zou hij al naar Indië zijn gegaan, maar repatrieerde al snel.

Op 16 april 1610 vertrok hij als commandeur van twee schepen (Rode Leeuw met Pijlen en Gouda) opnieuw naar Indië met de opdracht een betere route van de Kaap naar Indië te zoeken. In indië kon hij niet goed overweg met Gouverneur-Generaal Pieter Both. Hij werd in 1612 met de Rode Leeuw met Pijlen naar Japan gestuurd om Specx daar als opperhoofd af te lossen. Hij kwam in augustus 1612 aan in Hirado en op 13 februari 1613 trad hij in functie als opperhoofd. Hij maakte één hofreis naar Edo. In 1613 maakte hij een reis op grond waarvan de handel met Siam werd gestart. Maar ook in 1613 werd hij weer naar Nederland teruggeroepen; hij moest echter wachten tot zijn opvolger Specx hem af kon lossen in september 1614. Op 9 december 1614 vertrok hij met de Zeelandia van Hirado naar Bantam (aankomst in Bantam 1 maart 1615). Terug in Nederland was hij (vanaf 1617) 15 jaar lang directeur van de Kamer van Amsterdam.

Tot 1617 werden de Portugese handelsroutes gevolgd. Op 15 augustus 1617 werd door middel van een "Seynbrief" de route van Hendrik Brouwer verplicht gesteld. In dat document werd de route naar Indië verlegd door vanaf de Kaap iets zuidwaarts aan te houden en dan langs de 38e breedtegraad in oostelijke richting tot vlak voor de kust van West-Australië. Hierdoor kon men profiteren van de westen winden die op deze route heersen. Deze zgn. "Brouwersroute" had Hendrik Brouwer enkele jaren eerder, in 1611, als commandeur van de Rode Leeuw met Pijlen ontdekt tijdens de speciale opdracht om een betere route van de Kaap naar Indië te vinden. Daardoor werd de reistijd van Patria naar Indië ingekort van één jaar tot vijf of zes maanden.

In 1632 is Brouwer naar Londen gegaan om geschillen tussen de VOC en de Engelse Oostindische Compagnie uit de weg te ruimen. Hetzelfde jaar nog, op 18 april 1632, is hij aan boord van de Zutphen opnieuw naar Indië vertrokken met een aanstelling voor drie jaar als Gouverneur-Generaal, omdat Pieter de Carpentier een tweede termijn geweigerd had en Jacques Specx teruggeroepen was.

Op 1 januari 1636 droeg Hendrik Brouwer de functie van Gouverneur-Generaal over aan Antonio van Diemen en ging op 5 januari 1636 aan boord van de Amsterdam terug naar Patria. Er waren bezwaren tegen opnieuw een aanstelling als bewindhebber. Daarop zag Brouwer van deze functie af. Hij werd later (in 1642) nog als commandant van een gezamenlijke vloot van de West-Indische Compagnie en de Verenigde Oostindische Compagnie naar Amerika gezonden om te kijken of er een vestiging gerealiseerd kon worden in het goudrijke Chili of Peru. De reis ging om Kaap Hoorn heen, door Straat Le Maire. In 1643 verovert hij het eiland Chiloé en neemt hij samen met de Araucaniers de stad Valdivia in. Brouwers toonde met deze reis aan dat Staten Eiland geen deel uitmaakt van het onbekende Zuidland, maar een eiland is. Hij is overleden op 7 augustus 1643 in of bij Karel Mappa, Chili. Zijn gebalsemde lichaam is in Valdivia begraven.

Bronnen

[1] Encyclopaedie, [s.a.]. Encyclopaedie van Nederlandsch-Indië : Eerste deel: A-G. - 's Gravenhage: Martinus Nijhoff, [s.a.]. - 619 pp., [nl]
[2] Putten, L.P. van, 2002. Ambitie en onvermogen : gouverneurs-generaal van Nederlands-Indië 1610-1796. - Rotterdam: Uitgeverij ILCO-productions, 2002. - 192 p., [nl]
[3] Valentijn, François, 2002. Oud en Nieuw oost-Indiën, deel I. - Franeker: Uitgeverij Van Wijnen, 2002. [nl]
[4] Valentijn, François, 2003. Oud en Nieuw oost-Indiën, deel IV/A. - Franeker: Uitgeverij Van Wijnen, 2003. [nl]
[5] Wijnaendts van Resandt, W., 1944. De gezaghebbers der Oost-indische Compagnie op hare buiten-comptoiren in Azië. - Amsterdam: Uitgeverij Liebaert, 1944. - 316 p., [nl]