Dirck van Cloon
geboren: 1684 in Batavia; overleden: 10 maart 1735 in Batavia
Functies bij de Compagnie
• Opperhoofd van Sadraspatnam • Opperhoofd van Negapatnam: 1720 • Gouverneur van Coromandel: 1723 tot 1729 • Raad extra-ordinaris van Indië in Batavia: 1724 • Raad ordinaris van Indië in Batavia: 1730 • Gouverneur-Generaal in Batavia: 28 mei 1732 tot 10 maart 1735
Biografie
Dirck van Cloon is geboren in Batavia in 1684. Voor zijn opvoeding en opleiding ging hij naar Patria. Hij promoveerde in de rechten in Leiden op 1 april 1707. Met de Donkervliet keerde hij terug naar Batavia en ging na enige tijd naar Coromandel. Hij was onder meer opperhoofd in Sadraspatnam. Hij kreeg een conflict met de Gouverneur van Coromandel, Adriaan de Visser, omdat hij Van Cloon de schuld gaf van het leveren van slechte kwaliteit goederen. Door de Hoge Regering in Batavia werd Van Cloon naar Nederland teruggestuurd. Van Cloon kon de Heren XVII echter overtuigen dat Gouverneur De Visser niet betrouwbaar was. Van Cloon werd in ere hersteld en vertrok op 4 november 1719 aan boord van de Huis te Assenburg als opperkoopman wederom naar Indië.
In 1720 werd hij opperhoofd te Negapatnam. In 1723 werd hij Gouverneur van Coromandel. In 1724 keerde hij terug naar Batavia omdat hij Raad-extraordinair werd en in 1730 werd hij Raad-ordinair van Indië.
Op 9 oktober 1731 werd Dirck van Cloon door de Heren XVII tot Gouverneur-Generaal benoemd, in welke functie hij vanaf 28 mei 1732 de oneervol ontslagen Diederik Durven opvolgde. Reeds op 20 december 1733 vroeg hij wegens ziekte zijn ontslag. Het duurde echter nog tot na het overlijden van Van Cloon totdat Abraham Patras de landvoogdij overnam.
Tijdens het bewind van Dirck van Cloon speelde de suikercrisis. Er moest minder suiker naar Patria verscheept worden maar Batavia wilde uit eigenbelang ook de suikerindustrie beschermen. De Hoge Regering kocht veel suiker op die zij binnen Azië afzette; tot ongenoegen van de Heren XVII kwam toch nog een te groot deel naar Patria. Uiteindelijk stortte de suikerhandel in Batavia toch in met als gevolg een groeiende werkloosheid die zou leiden tot de grote Chinezen-opstand. Als bijzonderheden tijdens het bewind van Van Cloon valt verder nog te melden dat op 8 november 1733 een contract is gesloten met de Soesoehoenan en op 9 december 1733 met de Sultan van Bantam.
De aanleg van visvijvers net buiten de stad was de oorzaak van een malaria-epidemie die Batavia trof. Men legde het verband echter niet. Op 10 maart 1735 overleed Dirck van Cloon, ziek geworden reeds enkele maanden nadat hij de functie van Gouverneur-Generaal had aanvaard, op zijn landhuis aan de Molenvliet bij Batavia.
Bronnen
[1] Brug, P.H. van der, 1994. Malaria en malaise : de VOC in Batavia in de achttiende eeuw. - Amsterdam: De Bataafsche Leeuw, 1994. - 256 p., [nl]
[2] Encyclopaedie, [s.a.]. Encyclopaedie van Nederlandsch-Indië : Eerste deel: A-G. - 's Gravenhage: Martinus Nijhoff, [s.a.]. - 619 pp., [nl]
[3] Putten, L.P. van, 2002. Ambitie en onvermogen : gouverneurs-generaal van Nederlands-Indië 1610-1796. - Rotterdam: Uitgeverij ILCO-productions, 2002. - 192 p., [nl]