Johannes Thedens
geboren: 1680 in Friederichstadt (Duitsland); overleden: 19 maart 1748 in Batavia
Functies bij de Compagnie
• Opperhoofd van Deshima (Japan): 18 oktober 1723 tot 25 oktober 1725 (2 jaar achter elkaar) • Raad extra-ordinaris van Indië in Batavia: 1731 • Directeur-Generaal in Batavia: 1740 • Gouverneur-Generaal ad interim in Batavia: 6 november 1741 tot 28 mei 1743
Biografie
Johannes Thedens is in 1680 geboren in Friederichstadt (Duitsland). Hij vertrok op 17 december 1697 aan boord van de Unie als soldaat naar Indië. Hij werd in 1702 benoemd tot assistent en in 1719 tot koopman. Hij vervulde van 1723 tot 1725 de betrekking van opperkoopman en opperhoofd te Deshima (Japan). In 1731 volgde zijn aanstelling tot Raad extra-ordinair en in 1736 werd hij benoemd tot Raad-ordinair van Indië. In 1740 werd hij door de Heren XVII aangesteld als Eerste Raad en Directeur-Generaal van Indië. Op 6 november 1741, na het ontslag van Adriaan Valckenier, werd hij gouverneur-generaal ad interim en vervulde dit ambt tot 28 mei 1743. Toen werd hij vervangen door Gustaaf Willem baron Van Imhoff.
Zijn kortstondig bestuur kenmerkte zich vooral door voortdurende onlusten van de Chinezen rond Batavia en in Midden-Java. Daar hadden de Chinezen steun gevonden bij Pakoe Boewono, heerser over Mataram. Thedens kreeg steun van Madoera, die op die manier een kans zagen zich te kunnen ontdoen van de overheersing door Mataram. Pakoe Boewono zag zich genoodzaakt zijn steun aan de Chinezen in te trekken en sloot vrede met Batavia. Hierna kreeg Pakoe Boewono het in zijn eigen rijk moeilijk en werd uit Karasoera verdreven. De VOC hielp hem weer in het zadel. Kartasoera was hierdoor haar status van heilige stad verloren en Pakoe Boewono stichtte een nieuwe hoofdstad, Soerakarta (Solo).
Thedens wees de verspreid wonende Chinezen in Batavia een eigen woongebied aan, het Chinese Kamp. Een jaar na de opstand arriveerden weer Chinese schepen op de rede en herstelde de handel zich. Ook de Chinese immigratie werd weer hervat. De suikerindustrie herstelde zich volledig binnen tien jaar.
In 1742 zette Thedens zijn voorganger Valckenier, die door de Heren XVII was teruggestuurd naar Batavia, in het bastion Robijn van het kasteel te Batavia gevangen. Johannes Thedens is anderhalf jaar landvoogd geweest. In 1743 arriveerde Van Imhoff in Batavia en kon Thedens de landvoogdij overdragen aan hem.
Johannes Thedens overleed op 19 maart 1748 in zijn landhuis in Batavia.
Bronnen
[1] Encyclopaedie, [1905]. Encyclopaedie van Nederlandsch-Indië : Vierde deel: Soek-Zij. - 's Gravenhage: Martinus Nijhoff, [1905]. - 848 pp., [nl]
[2] Putten, L.P. van, 2002. Ambitie en onvermogen : gouverneurs-generaal van Nederlands-Indië 1610-1796. - Rotterdam: Uitgeverij ILCO-productions, 2002. - 192 p., [nl]
[3] Velde, Paul van der, 1990. The Deshima dagregisters : their original tables of contents : Vol. V 1720-1730 . - Leiden: Center for the History of European Expansion, 1990. - 344 p., [en]