Kenmerken

Kenmerken

Beschrijving

Beschrijving

In augustus 1748 vertrok de Geldermalsen uit Rammekens voor haar eerste reis naar de Oost.
In 1750 kwam het schip aan te Kanton. In 1751 werd het schip ingezet op China en in het najaar in Kanton geladen met thee, zijde, porselein, een kist goud en enkele andere artikelen. Zij kwam toen van Suratte. Porselein was een bijzaak voor de VOC, in waarde maakte het maar 4,7% van de ingekochte lading uit, en in het schip mocht slechts één laag met kisten porselein worden gestouwd tegen zeven lagen met theekisten. De porseleinkisten kwamen onder in het schip, direct op de ballast van grind, blokken ijzer en tropisch hardhout, en beschermden de kostbare thee tegen lekwater. Op 18 december 1751 vertrok het schip voor de reis van Kanton in China naar Zeeland. Op 3 januari 1752 omstreeks zeven uur 's avonds sloeg het noodlot toe. Door een verkeerd uitgezette koers liep het schip onverwacht op het rif Geldria's Droogte en sloeg lek. Om half één 's nachts zonk het, na eerst van het rif afgedreven te zijn. Tachtig man verdronken, slechts 32 mannen redden zich in de twee boten, waarvan er nog één lek was ook. Na een week van ontberingen - de schipbreukelingen hadden maar één tonnetje scheepsbeschuit, een uit het water opgevist varkentje en moesten het de eerste dagen zonder drinkwater doen - bereikte men Batavia. Twee man overleden alsnog in het hospitaal daar.
Een greep uit de lading: 160 duizend stuks Chinees export porselein (in de kleuren blauw/wit), waaronder 40.000 theekommen en schotels, juskommen, botervloten, zoutvaatjes, beeldjes, heren- en kinderpo's, kwispedoors (spuwpotten) en bierpullen; het grootste gedeelte van de lading bestaat uit
fraai beschilderd tafelgoed, complete eetserviezen, sommige zelfs voldoende voor een maaltijd met 144 personen. Het porselein bleef bewaard doordat het was verpakt in balen thee. De meest opzienbarende vondst was een prima geconserveerde verzameling van 125 zeldzame baren puur goud in twee types: langwerpige baren en zogeheten Nangkin shoes, helmvormige modellen. Het goud is extra waardevol door zeldzame Chinese inscripties die erop zijn aangebracht en die zoveel betekenen als "veel geluk". Aan het Groninger Museum is een complete collectie van het Chinese porselein door de berger Hatcher geschonken. Een uitgebreide beschrijving van het porselein is te lezen in Spiegel Historiael.

Van het schip is niets meer over. Wrak ontdekt in 1984. De lading is geborgen door de Brit Mike Hatcher. De lading, bestaande uit 160.000 stuks porcelein, goud en gebruiksvoorwerpen, bracht in mei 1986 bij het veilinghuis Christie's in Amsterdam ruim 37 miljoen gulden op. Op de scheepsklok staat het jaartal 1747 en de klok is geschonken aan een Nederlands museum.

Reizen

Reisgegevens

	vertrek op	van	naar	aankomst op	kamer	schipper
	16/08/1748	Rammekens	Batavia	31/03/1749	Zeeland	Willem Marreeuw
	over: • Kaap de Goede Hoop; aankomst 18/12/1748, vertrek 10/01/1749
	17/06/1749	Batavia	Deshima	02/08/1749
	Op 2 aug. ging het schip bij de Papenberg voor anker. Met aan boord het nieuwe opperhoofd Hendrik van Homoed.
	13/12/1749	Deshima	Batavia
	Met aan boord oud-opperhoofd Jacob Balde.
			Kanton (China)	1750	Suratte
		Suratte	Kanton (China)	1751	Zeeland
	18/12/1751	China	(VERGAAN)	10/01/1752	Zeeland
	Vergaan op 10 januari 1752 op Geldria's Droogte.

Bronnen

Bronnen

• NA-1.11.01.01-551, [s.a]. Lijst van alle zoodanige Schepen in soorten als bij de Generale Oostindische Compagnie zijn gemaekt oft gekocht als gehuurt alsmede waer oft de zelfde zijn agter gebleven ofte verongelukt als genoomen en verbrand, vermist of afgelegt. - [s.a]. - 228 folio's, [nl] - Nationaal Archief, 1.11.01.01 inv.nr. 551 Aanwinsten eerste afd. 1891, 19E
• RGP-GS166, 1979. Dutch-Asiatic Shipping in the 17th and 18th centuries, Volume II, Outward-bound voyages from the Netherlands to Asia and the Cape (1595-1794). - Den Haag: Martinus Nijhoff, 1979. - 765 p., [en] - ISBN 90-247-2270-5
• RGP-GS167, 1979. Dutch-Asiatic Shipping in the 17th and 18th centuries, Volume III, Homeward-bound voyages from Asia and the Cape to the Netherlands (1597-1795). - Den Haag: Martinus Nijhoff, 1979. - 626 p., [en] - 90-247-2282-9
• Velde, Paul van der, 1993. The Deshima dagregisters : their original tables of contents : Vol. VII 1740-1760 . - Leiden: Center for the History of European Expansion, 1993. - 450 p., [en]