Vrede (1641)
(ook Vreede)
Kenmerken
Kenmerken
Bouw | gebouwd in 1641 voor de Kamer van Amsterdam op de VOC-werf in Amsterdam |
Gebruik | in gebruik bij de VOC vanaf 1641 tot 28/10/1654 (vergaan, Noorderrif, Formosa) |
Laadvermogen | 400 last (800 ton) |
Beschrijving
Beschrijving
In januari 1648 uit Batavia vertrokken, met de retourvloot o.l.v. W.G. de Jongh op het admiraalsschip Walvis (zie aldaar).
Op 28 oktober 1654 vergaan op het Noorderrif bij Taiwan. De Vrede was op 15 oktober van Pehu vertrokken en ging op 17 oktober onder het Noorderrif bij Taiwan voor anker. Het schip was te groot om verder naar de moeilijk bereikbare stad te varen. Hier op de rede zou het schip gelost en beladen worden. Met behulp van de kleinere galjoot Formosa en de kleine boot van de Vrede werd de lading peper verder aan land gebracht. Op 19 oktober wordt de Vrede iets verder van het rif geankerd opdat het geen gevaar liep om op het rif te slaan wanneer de wind in plaats van uit het noordwesten naar zuidelijke richting zou draaien. De dagen daarna gaat het lossen door waarna de Vrede geladen kan worden met goederen voor Batavia.
Op 27 oktober gaan het galjoot Formosa en de loodsboot van Taiwan beide volgeladen met 360 kisten suiker naar de op de rede liggende Vrede maar kunnen de lading niet overzetten vanwege te sterke branding onder het Noorderrif.
Op woensdag 28 oktober 1654 was het door de sterke golfslag nog steeds niet gelukt om de lading over te zetten toen rond het middaguur de wind uit het zuiden begon te waaien. Daardoor werd de golfslag onder het Noorderrif nog sterker. De Vrede loste twee kanonschoten. De wind wakkerde meer en meer aan en de golven werden hoger. Hierdoor stootte het schip tegen de grond. De hoge zeeën deden het schip van de ankers slaan en werd het noordwaarts richting het rif gedreven. Het schip stootte enkele malen flink tegen de grond waardoor het barstte en water ging maken. Toen het schip nog eens de grond raakte sloeg het over stuurboord zijdelings om waardoor de zee vrij spel met het schip kreeg. Met de kiel naar boven is de Vrede gezonken. Slechts één matroos en een soldaat konden zich van de meer dan 100 man aan boord in veiligheid brengen. Aangespoelde lijken werden begraven.
De schipper van de Vrede, Pieter Jonasz., was met de scheepsboot en een bemanning van 12 matrozen op het kasteel toen de ramp zich voltrok. De schipper was juist de maandag voor de ramp aan land ontboden door de gouverneur om te overleggen hoeveel kisten hij kon laden.
Ook de galjoot Formosa raakte ernstig beschadigd maar zou gerepareerd worden.
Reizen
Reisgegevens
vertrek op | van | naar | aankomst op | kamer | schipper | ||
14/01/1642 | Texel | Batavia | 01/08/1642 | Amsterdam | |||
13/12/1642 | Batavia | Texel | 09/07/1643 | Amsterdam | |||
over:
|
|||||||
04/10/1643 | Texel | Batavia | 21/05/1644 | Amsterdam | Douwe Aukes | ||
over:
|
|||||||
18/12/1645 | Batavia | Texel | 30/06/1646 | Amsterdam | Cornelis Jansz. Geesbuur | ||
Bij vertrek met bestemming Patria bestond de retourvloot uit de schepen Enkhuizen, Henriette Louise, Rotterdam, Tijger, Vrede, Walvis, Westfriesland, Hof van Zeeland en Zutphen. | |||||||
23/09/1646 | Texel | Batavia | 26/05/1647 | Amsterdam | |||
04/01/1648 | Batavia | Texel | 09/08/1648 | Amsterdam | |||
over:
|
|||||||
21/10/1649 | Texel | Batavia | 30/04/1650 | Amsterdam | |||
Siam | Deshima | 26/08/1650 | |||||
Aan boord was opvolger-opperhoofd Pieter Sterthemius. | |||||||
12/10/1650 | Deshima | ||||||
Samen met de Robijn. | |||||||
19/12/1651 | Batavia | 1652 | Amsterdam | ||||
over:
|
|||||||
23/08/1653 | Texel | Batavia | 18/05/1654 | Amsterdam | Kornelis Noordstrand | ||
over:
|
|||||||
15/10/1654 | Pehou | Tayouan | 17/10/1654 | Pieter Jonasz. |
Bronnen
Bronnen
• RGP-GS112, 1964. Generale Missiven van Gouverneurs-Generaal en Raden aan Heeren XVII der Verenigde Oostindische Compagnie : Deel II: 1639-1655. - Den Haag: Martinus Nijhoff, 1964. - 870 p., [nl]
• RGP-GS166, 1979. Dutch-Asiatic Shipping in the 17th and 18th centuries, Volume II, Outward-bound voyages from the Netherlands to Asia and the Cape (1595-1794). - Den Haag: Martinus Nijhoff, 1979. - 765 p., [en] - ISBN 90-247-2270-5
• RGP-GS167, 1979. Dutch-Asiatic Shipping in the 17th and 18th centuries, Volume III, Homeward-bound voyages from Asia and the Cape to the Netherlands (1597-1795). - Den Haag: Martinus Nijhoff, 1979. - 626 p., [en] - 90-247-2282-9
• RGP-GS233, 1996. Dagregisters van het kasteel Zeelandia, Taiwan, 1629-1662; deel 3: 1648-1655. - Den Haag: Instituut voor Nederlandse Geschiedenis, 1996. - 670 p., [nl] - ISBN 90-5216-084-8-g
• Viallé, Cynthia, en Leonard Blussé, 2001. The Deshima dagregisters : their original tables of contents : Vol. XI 1641-1650. - Leiden: Institute for the History of European Expansion, 2001. - 440 p., [en]