Duif (1601)
(ook Duyf, Duijf en Duyfken)

Kenmerken

Kenmerken

Replica van de Duyfken in 2002 (©2002 de VOCsite).

NaamgevingDierennaam, tevens sterrenbeeld en dier uit de bijbel.
Scheepstypejacht
Bouwgebouwd in 1601 voor de Kamer van n.v.t. op een werf in Amsterdam
Gebruikin gebruik bij de VOC vanaf 1601 tot 07/1608 (vergaan)
Laadvermogen30 last (60 ton)
Bemanningca 15 koppen
Bewapening6 stukken

Beschrijving

Beschrijving

Men neemt aan dat dit schip niet dezelfde is als de Duifken die gebouwd is in 1594.
In Australië is in Fremantle een replica van dit schip gemaakt. Tijdens het VOC-herdenkingsjaar 2002 bracht dit schip een bezoek aan diverse havenplaatsen in Nederland.

De Duyfken maakte tijdens haar eerste reis deel uit van de vloot van de Oude Compagnie, bestaande uit Gelderland, Zeelandia, Wachter, Duifken en Utrecht, o.l.v. Wolfert Harmensz, die op 23 april 1601 vertrok. Op 20 april 1602, een maand na de oprichting van de VOC, werd door de Heren XVII besloten een aantal kleine jachten te kopen, mits tegen een redelijke prijs. De Duyfken werd op 8 november 1603 gekocht voor de redelijke prijs van 2200 gulden. Op 18 december 1603 vertrok het schip van Texel in de vloot van Steven van der Haghen.

De moderne geschiedenis van Australië begon op 26 februari 1606, toen kapitein Willem Jansz. van de Verenigde Oostindische Compagnie met zijn schip Duyfken toevallig bij Cape York terecht kwam. Ook al noemde hij de plek 'keerweer', het feit dat hij hier voet aan wal zette - 164 jaar voor de reizen van de Engelsman James Cook - betekende voor Australië de allereerste ontmoeting met een Europees schip.
De Duyfken was vanuit Banda (nu een Indonesisch eiland, 850 kilometer ten noorden van Darwin) naar het oosten gestuurd, om de zuidelijke kust van Nieuw-Guinea te verkennen. Maar zoals Columbus in 1492 in de veronderstelling verkeerde in India te zijn beland, zo dacht kapitein Jansz. dat het stuk land waar hij nu op gestuit was een deel moest zijn van de mysterieuze kust van Nieuw-Guinea. Boven de vroegst bekende kaart van een deel van Australië stond dan ook 'Nova Guinea'. Hij had Straat Torres niet als zeestraat herkend.
Wat Willem Jansz. in kaart bracht was de oostelijke kust van de Baai van Carpentaria. Nadat Jansz. twintig bemanningsleden had verloren bij het eerste treffen tussen Europeanen en de Australische aboriginals, besloot hij onmiddelijk te vertrekken. Meer Nederlandse ontdekkingsreizen volgden, zowel langs de noord- als langs de westkust van Nieuw-Holland. Na haar ontdekking van Cape York in 1606 is de Duyfken teruggezeild naar Banda. De boot maakte daarna deel uit van een Nederlandse vloot die de Portugezen van de zuidelijke specerijen eilanden verdreef. In 1607 was de Duyfken voor Ternate.
De Duifje bleef na haar eerste uitreis voor de VOC (haar tweede reis naar Oost-Indië) in Indië in gebruik. De Duyfken verging tenslotte in juli 1608.

In 1608 verbleef de Duif in de regio Ambon.

Reizen

Reisgegevens

  vertrek op van naar aankomst op kamer schipper
23/04/1601 Texel Bantam 26/12/1601 Willem Kornelisz. Schouten
25/08/1602 Bantam Vlissingen 17/02/1603 Willem Cornelisz. Schouten
 Bij Kaap Agulhas raakte de Duifje de rest van de vloot (Gelderland en Zeelandia) kwijt en voer alleen naar Zeeland.
18/12/1603 Texel Bantam 11/12/1604 Amsterdam Willem Janszoon
 Bij vertrek met bestemming Indië bestond de vloot, die onder commando stond van Steven van der Haghen, uit de schepen Amsterdam, Delft, Dordrecht, Duifje, Enkhuizen, Gelderland, Hof Van Holland, Hoorn, Medemblik, Geünieerde Provinciën, Westfriesland en Zeelandia.

Bronnen

Bronnen

• Henderson, J., 1999. Sent forth a dove : discovery of the Duyfken. - University of Western Australia Press, 1999. - 218 p., [en] - ISBN 1-876268-24-7
• RGP-GS166, 1979. Dutch-Asiatic Shipping in the 17th and 18th centuries, Volume II, Outward-bound voyages from the Netherlands to Asia and the Cape (1595-1794). - Den Haag: Martinus Nijhoff, 1979. - 765 p., [en] - ISBN 90-247-2270-5
• RGP-GS167, 1979. Dutch-Asiatic Shipping in the 17th and 18th centuries, Volume III, Homeward-bound voyages from Asia and the Cape to the Netherlands (1597-1795). - Den Haag: Martinus Nijhoff, 1979. - 626 p., [en] - 90-247-2282-9