Nijenburg (1757)
(ook Nieuwburg)
Kenmerken
Kenmerken
| Naamgeving | Genoemd naar de buitenplaats Nijenburg bij Heiloo. In 1742 verkreeg Cornelis van ForeestForeest (1704-1761) uit de erfenis van Maria van Egmond de buitenplaats Nijenburg. Cornelis was o.a. bewindhebber bij de VOC. De familie Van Foreest zou het nog tot 2007 bewonen. Nu is het landgoed in beheer bij Natuurmonumenten. |
| Bouw | gebouwd in 1757 voor de Kamer van Hoorn op de VOC-werf in Hoorn |
| Gebruik | in gebruik bij de VOC vanaf 1757 tot 1769 (vergaan, Indische Oceaan) |
| Lengte | 140 voet |
| Laadvermogen | 440 last (880 ton) |
| Bemanning | 184-235 koppen |
Beschrijving
Beschrijving
Op 8 mei 1763 vertrok de 'Nijenborg' voor haar tweede reis naar de Oost vanaf Texel. Op 14 juni 1763 dwongen muiters de eerste stuurman koers te zetten naar Brazilië, waar het schip op 2 augustus 1763 arriveerde. Op de Rio Grande gingen 64 man aan land, terwijl het schip uit haar koers dreef. Op 6 september 1763 kwam de 'Nijenborg' bij Cayenne. De rest van de muiters gingen hier van boord. Uiteindelijk kwam het schip op 3 augustus 1764 aan te Paramaribo. De Nijenborg hervatte de reis naar de Kaap op 23 november 1764 met aangevulde bemanning. Alle muiters werden gevangen genomen en naar Holland gestuurd door de Portugezen. De Fransen stuurden enkele van hen naar Suriname. Tijdens processen te Den Helder en Paramaribo werden 24 man tot de dood veroordeeld.
De Nijenborg is vergaan tussen Batavia en Kaap de Goede Hoop in 1769.
In het Scheepvaartmuseum te Amsterdam bevindt zich een prent van Pieter Idserts (1698-1781) van de gerechtsplaats Kijkduin bij Den Helder met de lijken van de opgehangen muiters, 1764 (A1802(02)).
Reizen
Reisgegevens
| vertrek op | van | naar | aankomst op | kamer | schipper | |
 |
10/04/1759 | Texel | Batavia | 12/10/1759 | Hoorn | Klaas Stuiver |
over:
|
||||||
|
04/10/1760 | Batavia | Coromandelkust | |||
over:
|
||||||
|
02/11/1761 | Batavia | Texel | 26/06/1762 | Hoorn | Isaac van den Berg |
over:
|
||||||
|
08/05/1763 | Texel | Batavia | 30/08/1765 | Hoorn | Jacob Ketel |
over:
|
||||||
| Op 14 juni 1763 vond er een muiterij plaats (zie algemene scheepsgegevens). Schipper Jacob Ketel stierf tijdens de reis en werd opgevolgd door George Christiaansz. Hartsz. | ||||||
|
09/04/1766 | Batavia | Texel | 20/10/1766 | Amsterdam | Teunis van Brattem |
over:
|
||||||
|
10/06/1767 | Texel | Batavia | 05/01/1768 | Amsterdam | J. Arkerklauw |
over:
|
||||||
|
13/01/1769 | Batavia | (VERGAAN) |  |
Enkhuizen | |
Bronnen
Bronnen
• Anon., 1993. Echt relaas van de muiterij op het Oostindisch Compagnieschip Nijenburg. - Amsterdam: Terra Incognita, 1993. - 91 p., [nl] - ISBN 90-73853-05-2
• NA-1.11.01.01-551, [s.a]. Lijst van alle zoodanige Schepen in soorten als bij de Generale Oostindische Compagnie
zijn gemaekt oft gekocht als gehuurt alsmede waer oft de zelfde zijn agter gebleven ofte verongelukt als genoomen en verbrand, vermist of afgelegt. - [s.a]. - 228 folio's, [nl] - Nationaal Archief, 1.11.01.01 inv.nr. 551 Aanwinsten eerste afd. 1891, 19E
• RGP-GS166, 1979. Dutch-Asiatic Shipping in the 17th and 18th centuries, Volume II, Outward-bound voyages from the Netherlands to Asia and the Cape (1595-1794). - Den Haag: Martinus Nijhoff, 1979. - 765 p., [en] - ISBN 90-247-2270-5
• RGP-GS167, 1979. Dutch-Asiatic Shipping in the 17th and 18th centuries, Volume III, Homeward-bound voyages from Asia and the Cape to the Netherlands (1597-1795). - Den Haag: Martinus Nijhoff, 1979. - 626 p., [en] - 90-247-2282-9
• RGP-GS258, 2007. Generale Missiven van Gouverneurs-Generaal en Raden aan Heeren XVII der Verenigde Oostindische Compagnie : Deel XIII: 1756-1761. - Den Haag: Instituut voor Nederlandse Geschiedenis, 2007. - 698 p., [nl] - ISBN 90-5216-147-X